مقدمه : مروری بر بازار مواد غذایی کشاورزی ایران: 
 
حجم بازار: ارزش مواد غذایی کشاورزی ایران : 
بخش کشاورزی ایران درآمدی برابر با 40.0 میلیارد دلار در سال 5102 داشته است که گندم بیشترین ارزش را به خود اختصاص داده است. کشاورزی ایران بیش از آبیاری، وابسته به بارندگی است؛ این موضوع بخش کشاورزی را نسبت به نوسانات و شرایط آب و هوایی آسیب پذیر میکند، بنابراین در تولید  تأثیر گذار است.

اندازه بخش مواد غذایی کشاورزی ایران - کل و بخش به بخش: 

بخش مواد غذایی کشاورزی به صورت زیر تقسیم بندی میشود:  
      
دانه ها: گندم، ذرت، جو، برنج، و...  
لبنیات: شیر مایع، پنیر، پودر شیر، و ... 
گوشت: گاو، بوقلمون، غذای دریایی، و...  
ماکارونی: ماکارونی فرمی، مارونی رشتهای، رشته فرنگی، و ... 
 سایر محصولات: شکر، پنبه، کاکائو، قهوه، و...   

میزان درآمد: 

درآمد 44.4 میلیارد دلاری این بخش در سال 2111، نرخ کاهش 2.1 درصدی       را نسبت به درآمد 11.2 میلیارد دلاری سال 2113 تجربه کرده است .این       کاهش درآمد می تواند وابسته به کاهش تورم روی سبد مصرفی باشد که از   31% در سال 2113 به 14% در سال 2111 رسیده است، و در نتیجه منجر به       کاهش قیمت بازار محصولات غذایی کشاورزی شده است. این بخش وابسته به واردات است؛ زیرا تقاضا برای محصولات کشاورزی بیش از تولید آن است .با این وجود، تحریم های بین المللی تحمیل شده به ایران توسط آمریکا و اتحادیه اروپا )به دلیل برنامه هستهای ایران( واردات این محصولات را 6 تحت تأثیر قرار داده است. دولت ایران به منظور تشویق تولید داخلی، مصرف، و همچنین واردات/صادرات آئیننامههای زیادی را ارائه کرده است  .      

تسلط گندم بر تولید غلات با اختصاص 41% از حجم تولید به خود : 
 
بخش غلات در محصولات کشاورزی ایران تحت تسلط گندم، جو، ذرت و برنج است. 
 مجموع تولید غلات در ایران بین سال های 2112-2111 ثابت بوده که به دلیل وابستگی این بخش  به بارندگی و همچنین فقدان ابزار مکانیزه بوده است. 
 گندم 41% تولید غلات در سال 2114 را به خود اختصاص داده است. 
 با توجه به اینکه سطح زیر کشت برنج از سال 1991 در کشور در  حدود 181 هزار هکتار ثابت  بوده،  تولید در سطح 4.2 تن در هکتار باقی مانده است. 
رشد جمعیت ایران منجر به افزایش تقاضا برای غلات شده است، به طوریکه از میزان تولید کشور سبقت گرفته است. این نتایج کشور را مبدل به یک شبکه وارد کننده غلات ساخته است. 

کسری تولید نسبت به مصرف در سال 2114 برابر است با: 

گندم: 1.6 میلیون تن        جو: 1.9 میلیون تن        ذرت: 3.6 میلیون تن 
 کسری تولید نسبت به مصرف برای برنج 1.4 میلیون تن در سال 2114 بود، که کشور را بطور وسیعی وابسته به واردات برنج از هند کرد. 
  
بالاتر بودن میزان مصرف غلات نسبت به مجموع تولید: 
 
بالاتر بودن میزان مصرف غلات نسبت به تولید آن در کشور منجر به واردات آن شده است. 

میزان مصرف انواع غلات در ایران در سال 5105 تا 5102 :      
 
 تولید گوشت، شیر، و شکر تحت تأثیر تورم موجود روی قیمت خوراک دام : 
  
میزان تولید انواع گوشت، شیر نوشیدنی، و شکر در ایران در سال 5105 تا 5102  شیر مایع: 
  
افزایش مصرف شکر در چهار سال اخیر : 
 
افزایش درآمد سرانه در کنار رشد جمعیت، سبب افزایش مصرف گوشت و شیر در ایران شده است. علاوه بر این یارانه دولت روی شیر، موجب افزایش تقاضای داخلی برای این محصول شده است. 
 تولید شکر نمی تواند همگام با تقاضا باشد، بطوریکه تقاضا دو برابر بیش از تولید است که همین امر، کشور را وابسته به واردات کرده است. همچنین ،شکر مصرفی در شیرینیپزی از مقدار مصرف شکرهای بستهبندی پیشی گرفته است.  بوقلمون     گوشت گاو و گوساله     
  میزان مصرف انواع گوشت، شیر نوشیدنی، و شکر در ایران در سال 5105 تا 5102     

واردات غلات کلیدی : 

کسری تولید غلات نسبت به مصرف آن در ایران( گندم     جو     ذرت     برنج ) :      

ایران گندم را از هند، چین ،• تولید نا کافی جو در ایران، • ایران، حجم قابل توجهی از • کسری تولید نسلت به مصرف و ترکیه وارد می کند تا  اتکای کشور به واردات را ذرت را جهت پوشش تولید برای برنج در سال  2111، کسری تولید در داخل افزایش داده است. داخلی پایین، وارد میکند . برابر با 1.4 میلیون تن  برآورد کشور را پوشش دهد .    شده بود که کشور را  بطور با سرمایه گذاری کشور روی     • شرکای کلیدی واردات جو     • عمده ترین تأمین کنندگان     وسیعی وابسته به واردات  کرد. ماشینهای کشاورزی مدرن     شامل روسیه، اکراین و     ذرت ایران برزیل و آرژانتین و سیستم آبیاری انتظار     اتحادیه اروپا است.     می باشند.     • شرکای کلیدی واردات  برنج میرود تا کمبود موجود با     شامل هند، امارات، پاکستان و افزایش     کارایی     تولید،     اتریش است.کاهش یابد . 
 
تولید ناکافی و تبدیل کردن ایران به یک شبکه واردات گوشت و شکر : 

عدم تولید کافی در داخل کشور، ایران را به یک وارد کننده اصلی برای گوشت و شکر تبدیل کرده است؛ در حالی که مازاد تولید شیر به کشورهای گوناگون صادر میشود   کسری تولید نسبت به مصرف برای گوشت، شکر و شیر در ایران
  
    شکر      
 کسری تولید نسبت به  مصرف برای شکر می تواند به  دلیل  عدم سرمایهگذاری کافی و ناتوانی دولت در کنترل واردات باشد . 
      
 ایران، شکر را از هند  و برزیل برای جبران کمبود تولید داخلی  خود وارد می کند.     •
•    شیر مایع 
 ایران که در تولید شیر خود کفا شده است، شیر نوشیدنی و محصولات لبنی را به 24 کشور صادر می کند. 
 
 واردکنندگان کلیدی شیر ایران: 
افغانستان، کانادا، عراق، پاکستان و سنگاپور هستند .     •
•    بوقلمون 
 دولت ایران گوشت بوقلمون حلال خود را به تعدادی از کشورها پیشنهاد داده است. 
 
 ایران در نظر دارد، در سال 2116، صادرات گوشت بوقلمون به عمان را سه برابر افزایش دهد که این مقدار در سال 2111 حدود 1111 تن بوده است. 
 
 ایران در نظر دارد تا ظرف 1 تا 4 سال آینده به شبکه صادرات بوقلمون در MENA تبدیل شود. با هدف صادرات یک میلیون تن در سال      •
•
•    گوشت گاو و گوساله 
 دولت ایران در تلاش برای رسیدن به خودکفایی در تولید گوشت گاو است و منابع مالی برای این هدف تخصیص داده است .
)431 میلیون دلار آمریکا( 
 
 در همین حال برای پاسخگویی به تقاضای مصرف ایران، گوشت گاو و گوساله مورد نیاز را از پاکستان و هند وارد می کند.     •
•
5.8 ایران یکی از مصرف کنندگان اصلی ماکارونی در جهان 
ایران یکی از مصرفکنندگان اصلی ماکارونی در جهان است؛ همچنین این محصول را به کشورهای همسایه وارد میکند. 
 صادرات ماکارونی • ایران در مصرف ماکارونی بین 11 کشور اول جهان قرار دارد. 
 
•    این کشور مصرف کننده بزرگ ماکارونی با تولید 161 هزار تن در سال 2113 است. میزان کل مصرف در 
 
طول این سال 361 هزار تن و مصرف سرانه آن 8.1 کیلوگرم بوده است. 
•    مصرف سرانه ماکارونی در ایران بعلت سهولت استفاده و دسترسی وسیع در تمامی فروشگاهها، به سرعت در      حال افزایش است.      
•    ایران عمدتاً ماکارونی را به کشورهای همسایه مثل افغانستان، عراق، و ترکمنستان صادر می کند، در      حالیکه خود وارد کننده این محصول از کشورهای ترکیه، سنگاپور، و ایتالیا است. 
•    ماکارونی یکی از غذاهای بسته بندی شدهای است که بیشترین بهره را از افزایش ناگهانی قیمت کالاهای      اساسی نظیر نان، گوشت، ماهی، و برنج در سال های اخیر برده است ،خصوصاً بعد از راه اندازی یارانهها      واردات ماکارونی     برای ماکارونی تحت برنامه اصلاحات 2111 دولت.      
•    تک ماکارون و زر ماکارون تولید کنندگان کلیدی ماکارونی در ایران هستند، بطوریکه حدود 41% از فروش      سال 2114 را به خود اختصاص دادهاند.      
•    تک ماکارون، با استفاده از جایگاه خود در میان سایر برندها، در نظر دارد تا فروش گروه      محصولهای دیگری نظیر کورن فلکس صبحانه و روغن های خوراکی را بین مشتریان افزایش      
دهد. علاوهبر آن، این شرکت روی روی بازاریابی و طرح های تجاری اینچنینی تمرکز کرده است. 
     تغییرات نرخ سالانه ترکیبی: 22.4-%        
5.9 تمرکز بر افزایش تولیدات کشاورزی با سرمایهگذاری بیشتر در زیر ساختها 
تأثیر     شرح     روندهای مهم )5/0( 
انتظار میرود با افزایش تمرکز دولت و سرمایهگذاریهای مناسب در این  بخش، تولید افزایش یابد. 
     •    ایران 11 میلیارد دلار به توسعه بخش کشاورزی خود اختصاص داده است. 
•    دولت قصد دارد با برداشتن یارانه مواد غذایی، پول بیشتری برای بهبود زیرساختها آزاد سازد و لز این طریق به بهرهوری کشاورزی و پایین آوردن قیمت مواد غذایی کمک کند . 
•    این کشور، در ششمین طرح توسعه 1 ساله خود )2121-2116(، در نظر دارد تا مجموع تولید محصولات کشاورزی  و تولید میوه و سبزی در طول سالهای 2121-2111 را توسعه دهد. 
 
تولید میوه و سبزی      اعداد جدول به  میلیون تن می باشد.    مجموع تولید محصولات کشاورزی     افزایش تمرکز دولت روی 
کشاورزی 
  
 
5.01 کاهش کسری تولید نسبت به مصرف با افزایش واردات و ورود بازیگران خارجی 
تأثیر         شرح         روندهای مهم )5/5( 
 ایران ممکن است بعد از لغو تحریمها منابع واردات خود را تغییر دهد. 
 دنبال کردن مجدد صادرکنندگان سنتی مثل تایلند و پاکستان برای برنج و برزیل برای شکر.     •
•
      پیشبینی می شود که کمبود غلات ایران در سالهای پیش رو افزایش یابد. بنابراین کشور ممکن است با افزایش وابستگی به واردات مواجه شود. 
 کشورهایی نظیر هند، امریکای لاتین و منطقه دریای سیاه بیشترین بهره را از افزایش تقاضای ایران برای واردات می برند. 
 هند یکی از معدود کشورهایی است که با ایران سیستم داد و ستد کالا و سایر مکانسیمهای پرداختی را راه اندازی کرده است .همین امر اتکا به واردات برنج از هند را بطور فزاینده ای از سال 2111 افزایش داده است.     •
•
•     
افزایش اتکا به  واردات
  
 با توجه به اینکه مصرف محصولات کشاورزی ایران بیش از تولید آن است، بهزودی خارجیان حاضر در بازار در صورت پوشش بخش عمده تقاضا، سود بزرگی خواهند برد.     •
 
     •    با لغو تحریم ها و طرحهای بیشتر از سوی دولت برای بخش کشاورزی، شرکتهای خارجی زیادی علاقهمند به صنعت کشاورزی ایران شدند. 
 
•    گروه Nardi، یک تولید کننده تجهیزات کشاورزی ایتالیایی است که در حال سرمایهگذاری برای تولید ماشینهای کشاورزی در منطقه مغان میباشد. این منطقه، یک مرکز عمده تولید غذا در ایران و همچنین مرکز عملیاتی بزرگترین تولیدکنندگان لبنی، گوشتی، شکر ،پنبه، و غذای پروسس شده است .         ورود بازیگران  خارجی
 )سرمایه گذاران(
  
11
5.00 فاکتورهای موثر در رشد بخش کشاورزی و مقدارتقاضا: کاهش تحریمها، سرمایهگذاری خارجی و افزایش جمعیت 
تأثیر         شرح         محرکهای کلیدی بازار 
 ماشینهای با کیفیت بهتر، تکنولوژی و کود که نهایتاً منجر به تولید محصول بهبود یافته شود. 
     •     مشاور امنیت سازمان ملل متحد و آمریکا تحریمهای اقتصادی علیه ایران را لغو کردهاند، که میتواند منجر به افزایش واردات ماشینهای مدرن کشاورزی، تکنولوژی، کودها، و بذرهای باکیفیت شود. 
 ایران یکی از بزرگترین بازارهای غلات جهان است. 
 حذف تحریمها، سرعت و تأثیر مستقیم بیشتری روی مصرف محصولات کشاورزی ایفا میکند. بهطوری که انتظار میرود، تورم موجود روی قیمت مواد غذائی بطور چشمگیری کمتر از سطح فعلی شود.     •
•
•     
حذف تحریم ها 
  
 
 سرمایهگذاریهای خارجی بخش کشاورزی ایران را ترقی خواهد داد. 
     •     اخیرا ایران تفاهمنامههای کلیدی )که با عنوان Memorandums of Understanding (MOU) شهرت دارند( با چندین کشور امضاء کرده است. تفاهمنامهها روی افزایش همکاری بین شرکا و افزایش تولید برای ایران تمرکز دارند. 
 ایران و فرانسه 6 تفاهم نامه MOU برای انتقال دانش و فنآوری در رمینه شیلات، تولید غذاهای ارگانیک ،دامپروری، زراعت، روشهای مدرن آبیاری و تکنیکهای برداشت به امضا رساندهاند. 
 ایران و صربستان توافقی دو جانبه برای تولید، سرمایه گذاری مشترک، و انتقال تکنولوژی تولید بذر، دام، و ماشین های کشاورزی امضا کرده اند. 
 ایران توافقی مبنی بر افزایش صادرات محصولات کشاورزی به روسیه امضا کرده است.     •
•
•
•    سرمایهگذاری بینالمللی 
  
 افزایش جمعیت به رشد تقاضا برای 
محصولات کشاورزی کمک می کند.     •     طبق آمار ملی افزایش تدریجی 1.3% در جمعیت در سال 2114 نسبت به سال گذشته مشاهده شد. و همچنین سن 41% جمعیت بین 64-11 می باشد.     •    رشد جمعیت 
  
5.05 کمبود آب، اتلاف مواد غذایی 
تأثیر         شرح         چالش های کلیدی بازار 
 اگر اتلاف ذخایر آب با نرخ جاری ادامه پیدا کند انتظار میرود فعالیتهای کشاورزی در آینده بشدت افت کند.     •     از آنجا که تقریباً تمامی محصولات کشاورزی متکی به آبیاری طبیعی هستند، ایران نسبت به شرایط آب و هوایی نامساعد آسیبپذیر است، که آسیب بیشتر از طریق تخلیه شدن منابع آب حاصل میشود. 
 حدود 84.1% از مناطق این کشور شرایط آب و هوایی خشک و نیمه خشک دارند .که در نتیجه تبخیر 42% از آب باران حاصل می شود. 
 بر اساس اطلاعات وزارت انرژی سرانه منابع آب )تجدیدپذیر( بین سالهای 1921 تا 2114 به میزان چشمگیری کاهش یافته است.     •
•
•    کمبود آب، چالش 
 فعالیتهای تولیدی
  
 اتلاف مواد غذایی، سبب از بین رفتن منابع طبیعی کمیاب میشود .
بعنوان مثال اتلاف مواد غذایی در یکسال منجر به از دست رفتن 11 تریلیون لیتر آب میشود.     •     هر ساله 31% از تولیدات کشاورزی ایران، که تامینکننده غذای 11 میلیون نفر است، بدلیل فقدان تکنولوژیهای تولیدی و لجستیکی مناسب به هدر می رود. 
 میوه ها در معرض اتلاف بیشتری در مقایسه با محصولات و تولیدات غذایی گوشتی قرار دارند.     •
•    اتلاف محصولات  کشاورزی
  
14
5.02 کمبود گوشت، بهره وری پایین، و افزایش واردات کالاهای کشاورزی، موانعی برای رشد 
تأثیر         شرح         چالش های کلیدی بازار 
 اگر همین روند ادامه پیدا کند ایران قادر به رسیدن به هدف خودکفائی نخواهد بود.      
•     شرکت های مختلف دامی در ایران، معمولا  تنها از 21 تا 31% ظرفیت تولیدشان استفاده میکنند .
همچنین، حیواناتی که به کشتارگاهها آورده میشوند، اغلب دارای کسری وزن هستند و شرایط استاندارد مورد قبول را دریافت نمیکنند. 
          کسری تولید)هزار تن(     
     •     
 افزایش کمبود گوشت
  
 استفاده ناکارآمد ایران از آب و خاک منجر به بهره وری ضعیف کشاورزی گردیده است.     •     کارائی کشاورزی در ایران به دلیل استفاده نامناسب از خاک، عدم تنوع محصول ،استفاده از تکنولوژیها و تجهیزات سنتی در کاشت و برداشت محصول، کمتر از 41% است.     •     بهرهوری پایین
  
 واردات محصولات کشاورزی ممکن است از تمرکز صنعت روی تولیدات داخلی بکاهد.     •     علاوه بر لغو تحریمها، اقدامات دولت ایران برای بالا بردن واردات - با کاهش تعرفه واردات گندم و لغو ممنوعیت واردات برنج- احتمالا موفق شده و در نتیجه نیاز به پرداخت هزینه برای بهبود زیر ساختهای کشاورزی داخلی کاهش مییابد.        •    واردات کالاهای  کشاورزی
  
5.04 برداشتن گام های مثبت از سوی دولت ایران در کنار چارچوبهای قانونی 
چارچوب قانون گذاری     ابتکار عمل های دولت 
 
 سازمان تحقیقات، آموزش، و  توسعه کشاورزی 
      
 مسئول تدوین و اجرای سیاستها ،استراتژیها، و انجام برنامههای     وزارت جهاد کشاورزی 
 
سازمان تنظیم مقررات اولیه برای بخش کشاورزی ایران 
     پایینترین قیمت 
•    دولت ایران، قیمتی کنترلی به صنایع فرآوری شیر تحمیل کرده است و در سال 2111، با نعیین حداقل قیمت 14411 ریال برای خرید شیر خام، اقدام به حمایت از دامداران کرد . 
•    با این وجود، قانون تنظیم شده، تأمین کنندگان شیر را تحت فشار قرار داده است، چراکه به دلیل قیمت کنترلی دولت، آنها را مجبور به خرید شیر به قیمتی میکند که نمی توانند به مشریان خود بفروشند. 
بازده آب 
•    دولت در نظر دارد بهرهوری آب در بخش کشاورزی را با سرمایهگذاری در تکنولوژیهای مدرن آبیاری از 36% به 41% برساند. 
•    ایران در نظر دارد با بازنگری سیاستهای کشاورزی خود به این هدف دست یابد. 
سرمایه گذاریها در بخش کشاورزی  
•    ایران 11 میلیارد دلار به توسعه بخش کشاورزی خود اختصاص داده است. مبلغی که از صندوق توسعه ملی کشور پرداخت خواهد شد . 
•    همچنین ذکر شده است که بر اساس دستوری از سوی رئیس جمهور نرخ بهره 22% روی وامهای پرداختی به بخش کشاورزی محاسبه شود. 
 
آموزشی است. 
موسسات و نهادهای سرمایهگذار در بخش کشاورزی ایران     
 
صندوق بیمه محصولات کشاورزی      صندوق ضمانت سرمایهگذاری
      
برای حمایت از کشاورزان و دامداران در     یک نهاد مالی و حقوقی است که صورت متحمل شدن ضرر و خسارت به     به منظور حل مشکلاتی مانند محصولاتشان بر اثر بلایای طبیعی غیر     کبود وثیقه یا ضمانتنامه ،در منتظره تاسیس شد.     زمان سرمایه گذاری در این زمینه تاسیس شد.     
 
19
 
   پیش بینی وضعیت مواد غذایی کشاورزی در ایران 
 اندازه بازار: در مجموع و بخش به بخش 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
      
21
2.0 رشد بخش مواد غذایی کشاورزی تا سال 2119 
پیش بینی میشود در سال 5109، ارزش مواد غذایی کشاورزی تا 22.8 میلیارد دلار رشد خواهد کرد؛ با لغو تحریمهای بینالمللی میزان تولید و مصرف نیز افزایش خواهد یافت . 
•    با عقد توافق هستهای در سال 2111، و به دنبال آن لغو تحریمهای بین المللی در سال     پیش بینی اندازه بخش مواد غذایی کشاورزی ایران – کل و بخش ها      
2116، احتمال میرود اقتصاد ایران رشد کند و در نتیجه بازده بیشتر در بخش مواد غذایی کشاورزی را بدنبال خواهد داشت. 
 
•    با لغو تحریم های بین المللی، ایران میتواند به نهادههای کشاورزی )تجهیزات، مواد شیمیایی( ارزانتر دسترسی پیدا کند، سرمایهگذاری خارجی افزایش یابد، و تورم قیمت خوراک کاهش پیدا کند. 
•    قیمت خوراک دام کاهش مییابد و در نتیجه تولیدات لبنی و گوشتی بهبود پیدا میکند. 
 
•    مصرف غذاهای بستهبندی به دلیل سرمایهگذاریهای بینالمللی و کمپین تولیدکنندگان این نوع از محصولات افزایش خواهد یافت. 
 
•    علاوه بر این، شهرنشینی، تغییر سبک زندگی، و همچنین محبوبیت کالاهای غربی در ایران، تولید و مصرف گوشت و محصولات لبنی بسته بندی و فرآوری شده را افزایش خواهد داد. 
       
•    هر چند با توجه به اینکه کشاورزی در ایران عمدتاً وابسته به بارندگی است تا آبیاری، احتمال  ضعیف شدن بازده زمینهای کشاورزی وجود دارد. بنابراین نیاز به سرمایهگذاری روی 
    بهروزرسانی مزارع ،آبیاری، و ابزارهای مکانیزه جهت بهبود تجارت محصولات کشاورزی است.      
      
•    حذف تحریمهای بین المللی از ایران، این کشور را تشویق به واردات محصولات غذایی کشاورزی از چندین کشور، به جای تعداد محدود تامین کنندگان قبلی میکند.21 
2.5 بهبود تولید غلات با دسترسی آسان به نهادههای کشاورزی 
 
     جو    گندم      
•    پس از لغو تحریم ها در سال 2116،      دسترسی ایران به نهادههای      کشاورزی با قیمتهای کمتر بهبود      خواهد یافت که نتیجه آن بهبود      تولید غلات است. هر چند مناظق      شمال غربی کشور از آبیاری پراکنده      و کمبود ابزار مکانیزه رنج میبرند که      میتواند مانعی برای افزایش تولید      
باشد. 
 
 
•    دولت در نظر دارد با تشویق تولید      داخلی و نظارت بر واردات به      خودکفایی در تولید برنج برسد.      
 
 
2.2 افزایش مصرف و در نتیجه واردات غلات پس از لغو تحریمهای بینالمللی 
      جو    گندم 
 
 
•    انتظار میرود تورم قیمت مواد 
 
غذایی پس از لغو تحریم ها در سال 
2116 کاهش یابد. این امر،      میتواند سبب افزایش مصرف غلات      
    شود .      
 
•    از آنجا که پیشبینی میشود      مصرف غلات از تولید آن پیشی      
بگیرد، احتمال افزایش واردات نیز 
 
وجود دارد. 
      
•    کاهش تحریمهای بینالمللی،      سبب ترغیب ایران به واردات برنج      
از پاکستان و تایلند، علاوه بر هند 
 میشود . 
 
 
2.4 کاهش قیمت خوراک دام و افزایش سرمایهگذاریهای داخلی و خارجی 
 کاهش قیمت خوراک دام سبب افزایش تولید گوشت و شیر شده است؛ تولید شکر نیز با افزایش سرمایهگذاریهای داخلی و خارجی افزایش خواهد یافت . 
    پیش بینی میزان تولید مواد غذایی کشاورزی ایران – کل و بخش به بخش      
    بوقلمون     گوشت گاو و گوسفند      
 
•    کاهش قیمت خوراک دام وارداتی پس از کاهش تحریمهای بین المللی، تولید گوشت و شیر را افزایش میدهد. بازیگران بینالمللی انتظار دارند تا از بازار لبنیات ایران بهره برده و محبوبیت محصولات لبنی بستهبندی شده را افزایش دهند . 
 
•    در سال 2113، مقرر شد تا تولید شکر با ایجاد کارخانههایی با ظرفیت 111 هزار تن در اشنویه )Oshnaveih(، توسعه پیدا کند .احتمال میرود آن که با لغو تحریمهای بینالمللی، سرمایهگذاری     خارجی     در بستهبندی شکر مورد استفاده  در صنایع شیرینیپزی جذب شود. 
2.2 احتمال افزایش مصرف محصولات کشاورزی بستهبندی شده 
 
 
•    مصرف گوشت در ایران با نرمال سازی و 
کاهش تورم قیمت مواد غذایی بهبود      مییابد.      
•    پیشبینی می شود، تمرکز مصرف لبنیات      بیشتر روی محصولات بسته بندی شده  و      همچنین محصولاتی که دارای ارزش افزوده      
    هستند ،باشد.      
 
•    سرمایهگذاری خارجی در بستهبندی شکر      قنادی و نیز کمپینهای بازاریابی      
شرکتهای بینالمللی احتمالاً منجر به بالا 
رفتن مصرف شکر بستهبندی در ایران      میشود. همچنین، احتمال آن میرود که      کشور ایران، واردات شکر از برزیل را جهت      
پاسخگویی به تقاضای رو به رشد داخلی افزایش دهد. 
21
  چشم انداز رقابتی 
 زنجیره ارزش  نقش ها و مسولیتهای نهادهای شبکه  تاریخچه شرکتهای انتخابی 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
4.0 ارزیابی زنجیره کشاورزی ایران 
 توزیعکنندگان/ عمدهفروشان اصلیترین نهادهای بخش کشاورزی ایران هستند که علاوه بر توزیع داخلی، بخش صادرات و واردات را نیز کنترل میکنند . 
     گوشت و فرآوری گوشت گاو     
  
24
4.5 صنعت، حضور عمودی بازیگران را نشان می دهد، تحت نفوذ ماندن شبکه های خرده فروشی مدرن 
انتخاب شرکت         شرح         نهادها     
 گروه صنعتی صباح  شرکت لبنی کاله  میوه آریو 
 محصولات گوشتی آمل  لبنیات پگاه     •
•
•
•
•     محصولات کشاورزی عمدتاً در مزارع کوچک مستقل تولید میشوند .علاوه بر آن، شرکتهای غذایی یکپارچه در تولید مشارکت دارند.     •    تولید کننده      
         تأمین کنندگان با تامین مواد از مزرعهداران مختلف و رساندن آن به خردهفروشان، عمدهفروشان ،توزیعکنندگان، و شرکتهای فرآوری مواد غذایی، نقش کلیدی را ایفا میکنند.     •    تأمین کننده     
 گوشت آلین 
 صنایع غذایی سولیکو  گروه مهتاب دشت  شرکت میوه تازه توکلی  ساراناتس  سارا دیپور     •
•
•
•
•
•     توزیع محصولات کشاورزی بطور وسیعی از طریق نمایندگان و یا عمده فروشان انجام میشود .
توزیعکنندگان محصولات را به بازارهای خرده فروشی سنتی و مدرن عرضه میکنند.     •    توزیع کننده      
         عمده فروشان مقادیر زیادی از کالا را به خرده فروشانی عرضه میکنند که عمدتاً در مناطق روستایی و همچنین در  صنایع غذایی خدماتی )مانند رستوران ها( فعالیت دارند.     •    عمده فروش     
         صادر کنندگان حاضر در ایران کالاها را از توزیع کنندگان خریداری و آنها را به کشورهای دیگر صادر می کنند. چندین نوع محصول مانند شیر، میوه خشک و ... صادر میشود. واردکنندگان کالاها را از کشورهای خارجی نظیر هند، برزیل و روسیه خریداری میکنند و به توزیع کنندگان عرضه میکنند. کالاهای اصلی وارداتی شامل گوشت و گندم میشود.     •    وارد کننده / صادر کننده     
 سوپر مارکت رفاه 
 هایپر مارکت مجید ال فوتئم  
 سوپر مارکت شهروند     •
•
•     کالاهای کشاورزی عمدتاً در شبکههای خرده فروشی سنتی نظیر بازار و فروشگاههای مستقلی فروخته می شود که به طور خانوادگی اداره میشوند.     •    فروشگاههای مستقل      
         اشکال خردهفروشی مدرن  نظیر سوپر مارکتها و هایپر مارکت ها، اگرچه هنوز در حال توسعه هستند، به سرعت در حال رشد شبکه های فروش محصولات کشاورزی نیز میباشند.     •    خرده فروشی های مدرن     
 
4.2 گروه صنایع غذایی سولیکو 
معرفی شرکت     معیارهای کلیدی 
•    صنایع غذایی سولیکو یکی از بزرگترین شرکت های فرآوری مواد غذایی در ایران است که محصولات مختلفی چون شیر، ماست، بستنی، دوغ، گوشت، و تنقلات را ارائه میدهد. این شرکت تولیدکننده بالای 1811 محصول در 12 کارخانه تولیدی سراسر کشور است . 
•    این شرکت بیش از 31 شرکت فرعی شامل شرکت لبنی کاله و شرکت گوشتی کاله آمل را اداره میکند. 
-    شرکت لبنی کاله در سال 1991 تاسیس شد که رهبر بازار در چند کالای لبنی شامل پنیر، ماست، و دوغ است. 
-    شرکت گوشتی کاله آمل در سال 1983 تاسیس شد، که بازیگر اصلی در محصولات گوشتی فرآوری شده و غذاهای دریایی است. 
•    صنایع غذایی سولیکو با 31 دفتر در انگلیس، عراق، روسیه، و آمریکا حضوری جهانی دارد. 
•    این شرکت بیش از یک میلیون سفارش در ماه را از طریق شبکه توزیعی شامل41 مرکز و ناوگانی متشکل از 2111 کامیون تامین میکند.      
سال تاسیس: 1943  نوع مالکیت: خصوصی 
مدیر عامل: غلامعلی سلیمانی دفتر مرکزی: تهران، ایران 
بخش های کلیدی تجارت: لبنیات، گوشت، و پنیرتعداد کارکنان: 11111 نفر 
درآمد )5104(: 1 میلیارد دلار وب سایت: www.solico-group.com 
 
 
•    جایگاه رهبری صنایع غذایی سولیکو در بخش گوشت و لبنیات ایران را می توان منسوب به  کمپینها  ثابت تبلیغاتی، گستردگی سبد محصولات، و توسعه شبکه توزیع آن دانست. 
•    بعضی از برندهای کلیدی کاله، سولیکو، کستل، شمس، پمینا، و فروز است. 
4.4 گروه دشت مرغاب 
معرفی شرکت     معیارهای کلیدی 
 
•    گروه دشت مرغاب، مالک برند 1&1 ، بازیگر پیشرو در بخش سبزیجات و میوههای فرآوری شده است. به طوری که در سال 2111، حدود 28% از ارزش کل بازار را به خود اختصاص داده است. 
•    فعالیت این گروه به 4 نهاد تقسیم شده است: شرکت دشت مرغاب، توسعه محصول، فعالیتهای تبلیغی و توزیع.
•    این گروه در سال 1991 وارد بورس اوراق بهادار تهران شده است. 
•    گروه دشت مرغاب صادرات کالا نیز انجام  میدهد. استرالیا، بلژیک، کانادا، هند، آلمان، سوئد، کویت و امارات  تعدادی از بازارهای صادراتی این شرکت هستند. 
•    این گروه مالک 13 انبار است که به توزیع کالا در سرتاسر ایران کمک میکند. 
•    گروه دشت مرغاب دارای چندین گواهینامه مدیریت کیفیت و محیط زیست نظیر ISO 22000 ،ISO 9001 
 .میباشد ISO 14001 و
      
سال تاسیس: 1964 نوع مالکیت: دولتی 
دفتر مرکزی: تهران، ایران 
بخش های کلیدی تجارت: مواد غذایی کنسرو شده 
تعداد کارکنان: 411 نفر وب سایت: www.1and1group.com 
 
 
• موفقیت گروه دشت مرغاب میتواند بدلیل تاریخچه طولانی، نام تجاری قوی، طیف گسترده  محصولات و  شبکه توزیع گسترده آن باشد. 
31
4.2 تک ماکارون 
معرفی شرکت     معیارهای کلیدی 
•    شرکت تک ماکارون بزرگترین بازیگر بازار ماکارونی ایران است؛ این شرکت دارای گروه محصولات متنوعی شامل پاستا، آرد، اسپاگتی، کورن فلکس، خمیر لازانیا، و پودر کیک است .
در سال 2114، شرکت تک ماکارون ،23% از سهم بازار ماکاورنی کشور را به خود اختصاص داده است . 
•    این شرکت همچنین بزرگترین بازیگر صنعت غذاهای بستهبندی شده در ایران است  . 
•    در کنار تامین نیاز بازار داخلی، تک ماکارون محصولات خود را به افغانستان، بحرین، عربستان سعودی، نیجریه، کانادا، و اوکراین صادر میکند . 
•    این شرکت کارخانهای به وسعت 121 هزار متر مربع و با ظرفیت تولید 411 تن ماکارانی را اداره میکند. این کارخانه اتوماتیک، شش خط تولید با ماشینآلات مدرن را در خود جای داده است و توانایی تولید 41 نوع ماکارانی مختلف را دارد . 
•    شرکت تک ماکارون همچنین دارای انباری با ظرفیت 4111 تن کالا است.      
سال تاسیس: 1994 نوع مالکیت: خصوصی 
دفتر مرکزی: تهران، ایران 
بخش های کلیدی تجارت: پاستا ،خمیر لازانیا، و کورن فلکس تعداد کارکنان: 111 نفر درآمد: 164.3 میلیون دلار وب سایت: www.takmakaron.com 
تک ماکارون حضور خود در بازارهای جهانی را با شرکت در نمایشگاههای نجاری سراسر جهان افزایش داده است. این شرکت در نمایشگاههای Gulfood 
 Turkey Food Festival Trade Fair و ،)2111( Malaysia Food International Trade Fair ،)2114 و 2113( International Trade Fair   .شرکت کرده است )2119(
 
4.2 شرکت گلستان 
معرفی شرکت     معیارهای کلیدی 
•    شرکت گلستان بخشی از گروه بزرگ تجارت ایرانیان است که بیش از 311 نوع کالا نظیر چای ،برنج، زعفران و پسته را ارائه میدهد. 
•    این شرکت ،بزرگترین بازیگر در بازار  برنج  بسته بندی شده است، به طوری که 41% از سهم فروش برنج بسته بندی در سال 2111 را به خود اختصاص داده است. 
•    از جمله برندهای معروف برنج گلستان و پردیس هستند. برنج گلستان، نوعی برنج با کیفیت بالا است که در داخل کشور تولید میشود، در حالی که برنج پردیس، برنجی با کیفیتی پایینتر و وارداتی از هند است. 
•    این شرکت محصولاتش را با بیش از 111 هزار خرده فروش از طریق یک تیم فروش با بیش از 
1111 پرسنل پخش می کند. 
•    در سال 2114 شرکت گلستان مجوز فروش برند جهانی چای Twinings  را در ایران بدست آورد.      
سال تاسیس: 1913 نوع مالکیت: خصوصی 
دفتر مرکزی: تهران، ایران 
بخش های کلیدی تجارت: برنج، زعفران، و چای 
تعداد کارکنان: 2111 نفر وب سایت: www.golestan.com 
 
•    شرکت گلستان اولین تولید کننده برنج بسته بندی در ایران است. محصولات آن برای گروههای مختلف درآمدی قابل دسترسی است. 
•    فعالیتهای اجتماعی: این شرکت به معلولین از طریق سازمانهای خیریهای مانند موسسه خیریه حضرت فاطمه یاری می رساند. 
  فرصتهای قابلتوجه 
 بخش های اصلی کشاورزی و پتانسیل آینده آنها 
 سرمایهگذاریها و چالشهای آینده  انگیزه و مزایای سرمایهگذاری خارجی 
 
      
2.0 چشم انداز مثبت بخشهای اصلی کشاورزی در طول 1 سال آینده به دلیل سرمایهگذاریهای خارجی و دولتی 
 
 سایر محصولات
 
 با حذف تحریمها، پیش بینی می شود تا سال 2119، مصرف شکر در ایران 24.6% معادل 3 
 
میلیون تن افزایش یابد، که محرک عمده آن افزایش جمعیت و بهبود اقتصاد کلان  کشور است. 
      
 لهستان در نظر دارد پس از لغو تحریمها پسته و میوه تازه و خشک از ایران وارد کند.  همکاری بین دو کشور احتمالاً بدلیل نوع محصولات کشت شده در شرایط آب و هوایی  متفاوت دو کشور است که با هم یکسان نیستند.     •
•     گوشت
 با فشار دولت ایران، تعدادی از شرکتهای عمانی برای سرمایه-گذاری در تسهیلات تولید دام جدید ابراز علاقه کرده اند. 
 
 با حذف تحریم ها، صادرات شیلات می تواند به 1 میلیارد دلار برسد و تراز تجاری 811 میلیون دلار حاصل گردد.     •
•    سرو میشود . 
 فونترا )Fontera( که یک شرکت بزرگ نیوزیلندی است، امیدوار است با ورود محصول کره و روغن روی فرصتهای لبنی در ایران سرمایهگذاری کند. 
     •    کند. 
 شرکت Hakan Agro DMCC که تامین کننده محصولات لبنی برای ایران است، در حال حاضر، در نظر دارد با تامین غلات تجارت خود را در این کشور توسعه دهد.     •
  بخش های اصلی کشاورزی ایران و پتانسیل آینده اش غلات     لبنیات
 
•    دولت ایران سرمایه گذاری زیادی در آبیاری و     • برای چند سال آینده ،افزایشی شدید در      
    زهکشی مدرن در نواحی کلیدی سرتاسر کشور     تقاضای پنیرهای بستهبندی در ایران 
    انجام میدهد.     پیشبینی شده است.      
•    همچنین، دولت برنامه هایی را برای بهبود           
    الگوهای کشت جهت افزایش تولید غلات     • انتظار مبرود مصرف ماست و دوغ در ایران 
داخلی آغاز کرده است. افزایش یابد که عمدتاً به دلیل ترجیح  • بیوا )BayWA( شرکتی آلمانی است که در مردم به مصرف آنها نسبت به  شیر تازه  نظر دارد 211 هزار تن غلات و دانههای / پاستوریزه، و همچنین مصرف بالای دوغ  
    روغنی را در اوایل سال 2116 به ایران صادر     در ایران است که با بیشتر غذاهای ایرانی 
 
2.5 نرخ تورم بالا، رقابت داخلی زیاد، و مسایل مربوط به کالاهای تقلبی، چالشهای کلیدی شرکتهای خارجی در ایران 
چالشهای آینده شرکتهای خارجی وارد شده به ایران         
 یافتن ثبات در بازار ایران حتی برای شرکتهایی که پیش از این در این کشور حضور داشته اند، کار سادهای نخواهد بود . 
 نرخ تورم همچنان بالاست. بسیاری از خریداران با درآمد متوسط، خرید ملزومات را به کالاهای غیر ضروری ترجیح میدهند.     •
•    تورم بالا 
 چالش دیگر رقابت با شرکت های داخلی است ،چرا که بازار کشاورزی کشور تحت سلطه بازیگران داخلی قرار دارد .همچنین ،کالاهای تولید داخل ارزانتر هستند.     •    رقابت 
 همچنین شرکت های ایرانی یک مزیت نسبت به رقبای بین المللی دارند که آن آگاهی از مشتریان ایرانی و عادات غذایی آنها است.     •    
 شبکه خرده فروشی ایران بسیار پراکنده و متکی به فروشگاههای مستقل کوچک است. 
 بنابراین همکاری با بازیگران محلی یکی از راههای پایهریزی حضور در کشور ایران است.     •
•    شبکه خردهفروشی پراکنده 
 تعداد چشمگیری از محصولات برندهای بین المللی در بازار کشور در دسترس هستند، ولی مجوز ندارند و هیچ ارتباطی با ترازنامه شرکت مربوطه ندارند.     •    مشکلات مربوط به تقلب 
سرمایه گذاری های آینده         
 دولت در نظر دارد برای محدود کردن مصرف آب، با ایجاد ساختار مدیریت آب در مقیاس وسیع و تجهیز چاههای آب به ابزار اندازهگیری به این مهم دست یابد.     •    مدیریت آب 
 دولت ایران قصد دارد برای خود کفایی در تولید گوشت تا سال 2116، ظرفیت تولید خود را افزایش دهد که 431 میلیون دلار برای این مهم تخصیص داده است.     •    افزایش تولید گوشت گاو 
 ایران و فرانسه برای ساخت یک مزرعه پرورش ماهی در جزیره قشم در ازای 2.2 میلیون دلار به توافق رسیدهاند .این مزرعه قادر به تولید 11 میلیون ماهی دریایی در سال باشد که به جایگزینی ماهی پروش یافته در آب تازه با ماهی آب شور شور کمک خواهد کرد .     •    پرورش ماهی 
 31
 
2.2 تمرکز دولت روی کشاورزی با پرداخت یارانه و معافیت مالیات 
انگیزه و مزایای سرمایه گذاری خارجی در ایران     
    •     تامین منابع مالی و وامهای کم بهره برای سرمایهگذاری در کشاورزی و پروژههای کشت و صنعت.      
•    تدارک ابزار و ماشین آلات کشاورزی با تکیه بر تولیدات داخلی با الزام به انتقال تکنولوژی در قرادادهای خارجی. 
•    تخصیص وامها و منابع مالی دولت به پروژههای کشت و صنعت.     تمرکز فعلی دولت 
 
    •     بخش کشاورزی از جانب دولت بهشدت حمایت میشود. هر ساله دولت خرید گندم از کشاورزان را در یک قیمت خاص تضمین می کند تا از آنها در برابر     
فصلی بودن قیمتهای بازار محافظت کند. 
•     با وجود افزایش چشمگیر قیمت سوخت، آب، و برق در ایران، دولت قیمتها را برای مصارف کشاورزی درمقایسه با مصارف خانگی و صنعتی پایین نگه داشته است.     یارانه زیاد و قیمتهای پایین 
    •     معافیت مالیات: درآمد حاصل از کلیه فعالیتهای کشاورزی و باغبانی، پرورش حیوانات، پرورش ماهی، زنبور داری، مرغداری، ماهیگیری و شکار ،    
پرورش کرم ابریشم، احیای مراتع و جنگلداری معاف از مالیات می باشند. 
•     معافیت صادرات: 111% در آمد حاصل از صادرات محصولات کشاورزی )شامل مزرعه داری، باغبانی، مرغداری، شیلات( و مکملهای صنعتی آن معاف از مالیات صادرات است.     معافیت ها 
    •     تصویب سریع برنامه سرمایهگذاری خارجی     
•    تضمین حفاظت از تمامی برنامههای سرمایهگذاری خارجی 
•    منابع انرژی عظیم و کم هزینه تولید و خدمات عمومی 
•    توسعه سرمایهگذاری خارجی و قانون حفاظت و آئین نامههای اجرایی آن، به خارجیان این اجازه را می دهد که مالک 111% سرمایهگذاری خود باشند. 
- سرمایه گذاران خارجی می توانند از 111% مالکیت زمین با هدف تولید مطمئن باشند و همچنین حمایت دولت را به همراه خواهند داشت.     مزایای موجود برای سرمایهگذاران خارجی 
 
جهت دریافت مشاوره فرم زیر را تکمیل نمائید: