
هزینه ساخت شرکت داروسازی
اتاقهای تمیز (Cleanrooms) محیطهایی هستند که برای کنترل دقیق سطح آلودگی و ایجاد شرایط محیطی کاملاً تمیز طراحی شدهاند. این فضاها با استانداردهای بسیار سختگیرانه در صنایعی مانند الکترونیک، داروسازی، بیوتکنولوژی، و تولید نیمههادیها به کار میروند. اهمیت حفظ تمیزی در این اتاقها از آنجا ناشی میشود که حتی کوچکترین ذره یا آلودگی میتواند باعث کاهش کیفیت محصولات یا ایجاد اختلال در فرآیندهای حساس شود.
اتاقهای تمیز (Cleanrooms) محیطهایی هستند که برای کنترل دقیق سطح آلودگی و ایجاد شرایط محیطی کاملاً تمیز طراحی شدهاند. این فضاها با استانداردهای بسیار سختگیرانه در صنایعی مانند الکترونیک، داروسازی، بیوتکنولوژی، و تولید نیمههادیها به کار میروند. اهمیت حفظ تمیزی در این اتاقها از آنجا ناشی میشود که حتی کوچکترین ذره یا آلودگی میتواند باعث کاهش کیفیت محصولات یا ایجاد اختلال در فرآیندهای حساس شود.
یکی از پرکاربردترین روشها در تمیز کردن اتاقهای تمیز، شستشوی مرطوب است. این روش با استفاده از آب و مواد شوینده خاص انجام میشود و به دلیل کارایی بالای آن در حذف آلودگیهای چسبنده و ذرات ریز بسیار مورد توجه قرار گرفته است. برخی از نکات کلیدی در این روش عبارتند از:
آب دیونیزه (DI Water): آب دیونیزه یا آب مقطر از ضروریات این روش است، زیرا استفاده از آب معمولی میتواند باعث باقی ماندن ذرات معدنی و ناخالصیها شود که خود منبع آلودگی هستند.
مواد شوینده مناسب: مواد شوینده باید به گونهای طراحی شده باشند که حاوی مواد شیمیایی مضر نباشند و هیچگونه ذرات اضافی در محیط باقی نگذارند.
ابزارهای تخصصی: استفاده از دستمالهای میکروفایبر و پدهای تمیزکننده مخصوص اتاق تمیز، کارایی این روش را به حداکثر میرساند.
این روش عمدتاً برای تمیز کردن کفها، دیوارها، و دیگر سطوح بزرگ اتاق تمیز استفاده میشود. پس از اتمام شستشو، معمولاً از خشککنهای ویژه یا سیستمهای تهویه پیشرفته با فیلترهای HEPA برای حذف رطوبت باقیمانده استفاده میکنند.
شستشوی خشک برای حذف ذرات غیرچسبنده یا آلودگیهایی که به راحتی از روی سطوح پاک میشوند، استفاده میشود. این روش زمانی به کار میرود که استفاده از رطوبت یا آب میتواند به تجهیزات حساس آسیب برساند. ابزارهای مورد استفاده در این روش عبارتند از:
دستمالهای میکروفایبر: این دستمالها به دلیل ساختار خاص خود میتوانند به طور موثری گرد و غبار و ذرات ریز را جمعآوری کنند.
جاروبرقیهای مجهز به فیلتر HEPA: این جاروبرقیها برای جمعآوری ذرات بسیار ریز طراحی شدهاند و مانع از انتشار مجدد آلودگی به هوا میشوند.
این روش به دلیل سرعت عمل بالا و حذف نیاز به خشک کردن سطوح، در بسیاری از موارد یک گزینه ایدهآل محسوب میشود.
آلودگیهایی که چسبنده یا چرب هستند، معمولاً با استفاده از آب و شویندههای معمولی قابل حذف نیستند. در این شرایط، استفاده از حلالهای شیمیایی خاص ضروری است. ویژگیهای کلیدی این روش شامل موارد زیر است:
انتخاب حلال مناسب: نوع حلال بر اساس ماهیت آلودگی و حساسیت سطح یا تجهیزات انتخاب میشود. به عنوان مثال، ایزوپروپیل الکل (IPA) برای پاک کردن چربیها و روغنها بسیار موثر است.
روش کار دقیق: در استفاده از حلالها باید دقت بالایی به کار گرفته شود تا از آسیب به تجهیزات حساس یا سطوح جلوگیری شود.
این روش به ویژه برای پاکسازی ابزارهای دقیق و قطعات کوچک که نیاز به تمیزکاری عمیق دارند، کاربرد دارد.
یکی از روشهای پیشرفته در تمیزکاری اتاقهای تمیز استفاده از بخار آب است. بخار آب با دما و فشار بالا میتواند بسیاری از آلودگیها، از جمله میکروارگانیسمهای مقاوم، را از بین ببرد. مزایای این روش عبارتند از:
نفوذپذیری بالا: بخار میتواند به نقاطی که دسترسی به آنها دشوار است، مانند درزها و شکافها، نفوذ کند.
ضدعفونی طبیعی: استفاده از بخار نیاز به مواد شیمیایی را کاهش میدهد و برای محیطهای حساس مناسب است.
برای جلوگیری از آسیب به سطوح، باید دما و فشار بخار به دقت تنظیم شود.
اشعه فرابنفش (UV) به دلیل توانایی بالا در حذف میکروارگانیسمها و کاهش بار میکروبی، به عنوان یک روش تکمیلی در تمیزکاری اتاق تمیز به کار میرود. این روش ویژگیهای زیر را دارد:
استفاده از طول موج UV-C: این طول موج میتواند DNA و RNA میکروارگانیسمها را تخریب کرده و آنها را غیر فعال کند.
کاربرد در سطوح صاف: این روش برای ضدعفونی کردن سطوح صاف مانند شیشه و فلز مناسب است.
این روش معمولاً همراه با سایر روشهای تمیزکاری برای دستیابی به حداکثر کارایی استفاده میشود.
در برخی کاربردها که شستشوی دستی ناکافی است، از تجهیزات مکانیزه برای تمیزکاری استفاده میشود. نمونههایی از این تجهیزات عبارتند از:
اولتراسونیک کلینر: این دستگاه با ایجاد امواج اولتراسونیک، آلودگیها را از منافذ و شکافهای ریز حذف میکند.
رباتهای تمیزکننده: این رباتها برای تمیز کردن سطوح بزرگ، مانند کف و دیوارها، به طور خودکار عمل میکنند.
این روشها در صنایعی که حجم بالایی از قطعات نیاز به تمیزکاری دارند، بسیار کارآمد هستند.
این روش شامل استفاده از اسپریهای فشار بالا حاوی آب دیونیزه یا حلال است که برای پاکسازی سطوح بزرگ و پیچیده به کار میرود. نکات کلیدی در این روش عبارتند از:
کنترل دقیق فشار: فشار اسپری باید به گونهای تنظیم شود که به سطح یا تجهیزات آسیب نرساند.
خشککردن سریع: معمولاً پس از شستشو، از جریان هوای فشرده برای خشک کردن سریع استفاده میشود.
در محیطهایی که استفاده از رطوبت یا مواد شیمیایی ممکن است مشکلساز باشد، شستشو با گازهای خشک، مانند نیتروژن، یک راهکار موثر است. این روش به ویژه در موارد زیر کاربرد دارد:
حذف رطوبت: برای خشککردن سریع سطوح حساس.
پاکسازی تجهیزات الکترونیکی: مناسب برای تمیز کردن قطعات حساس به رطوبت و آلودگی.
برای انتخاب بهترین روش شستشو در اتاق تمیز، عوامل متعددی باید مدنظر قرار گیرند:
نوع آلودگی: بسته به ماهیت آلودگی، روش شستشو باید متناسب انتخاب شود.
حساسیت تجهیزات: سطح یا تجهیزاتی که نیاز به تمیزکاری دارند باید از نظر حساسیت به رطوبت یا مواد شیمیایی بررسی شوند.
استانداردهای بینالمللی: فرآیند شستشو باید با استانداردهایی نظیر ISO 14644 تطابق داشته باشد.
ایمنی و محیط زیست: استفاده از روشها و موادی که کمترین آسیب را به محیط زیست و کارکنان وارد میکنند، ضروری است.
تمیزکاری در اتاق تمیز یک فرایند پیچیده و حیاتی است که نیازمند انتخاب دقیق روشها و تجهیزات است. با رعایت استانداردها و استفاده از ابزارهای پیشرفته، میتوان کیفیت و عملکرد محیطهای حساس را تضمین کرد. در نهایت، مستندسازی تمامی مراحل تمیزکاری برای حفظ سوابق و اطمینان از تطابق با استانداردها ضروری است.
هزینه ساخت شرکت داروسازی
یک اتاق تمیز باید هوای کافی برای رقیق کردن و زدودن آلودگی هوا که در داخل اتاق تولیدمی شود، داشته باشد. در یک اتاق تمیز که با هوای آشفته، تهویه می شود. طبقه بندی سطح تمیزی آن به طور مستقیم با تامین هوای بیشتر در یک زمان معین ارتباط دارد. در یک اتاق تمیز با تهویه هوای یک جهته (یک سویه)، طبقه بندی اتاق تمیز به سرعت تامین هوا بستگی دارد. این حجم و سرعت تامین هوا در مرحله طراحی تصمیم گرفته می شود. بنابراین لازم است در آزمایش اولیه طراحی و در فواصل منظم در طول عمر کاری اتاق تمیز، برای اندازه گیری و نشان دادن اینکه مقادیر هوای طراحی درست است. برای اطمینان از اینکه هوا در یک اتاق تمیز همیشه از مناطق تمیز به کم تمیز حرکت می کند، باید تفاوت فشار مثبت بین مناطق را تنظیم کرد. این به طور معمول زمانی انجام می شود که میزان تأمین و خروج هوا بطور صحیح تنظیم شود، تا میزان تهویه مطبوع در این فضا متعادل گردد.
لباس های کلین روم: لباس های کلین روم باید با توجه به کلاس یا کارکرد اتاق انتخاب شود که گاهی باید از سر تا پا با روپوش و شلوارهای چندلایه پوشانده شود و حتی کارکنان، ماسک تنفسی کپسول سرخود به صورتشان بزنند و گاهی هم فقط شامل یک کلاه و روپوش میشود. لباس های کلین روم خصوصيات لباسهای کلین روم: کلین روم،ساندویچ پانل،اتاق تمیز،لباس های کلین روم،لباس کلین روم لباس های کلین روم خصوصيات لباسهای كاركنان در کلین روم با سطح زیستی 3
a basic design guide for clean room applications
بالاترین بهره وری در اتاق های تمیز
طراحی اتاق تمیز(clean room) اتاق تمیز(clean room) به فضایی گفته میشود که جهت تولید و یا تحقیق در آن فعالیتهایی انجام میگیرد و در این محیط مقدار آلاینده های زیست محیطی(پارتیکل) بسیار پایین تر از حد معمول فضای یک محیط بسته است. آلاینده های معمول عبارت است از: گرد و غبار، میکروب های معلق در فضا. بطور دقیق تر اتاق تمیز محیطی با آلایش کنترل شده ذرات معلق در فضاست که در هر متر مکعب آن تعداد معینی ذره وجود دارد. بطور مثال در ساختار تعریف شده در ISO ۹ برای اتاقهای تمیز تعداد کمتر از ۳۵ میلیون ذره در هر متر مکعب تعریف شده است. اتاقهای تمیز معمولاً برای تولید مواد نیمه رسانا مانند ژرمانیوم، سیلیکون و یا برای تولید لوازم تکنولوژیک پزشکی و زمینههای دیگر که تولیدات مربوط به آنها نیاز به محیطی بسیار پاکیزه تر نسبت به فضاهای عمومی دارد. طراحی اتاق تمیز(clean room) 3D 16 جریان هوای هدایت شده به داخل اتاق تمیز(clean room) توسط دستگاه مخصوص تصفیه و فیلتر میشوند و همچنین هوای داخل محیط بطور دائم در چرخش و تصفیه مجدد قرار میگیرد و توسط دستگاههای تمیز کننده ذرات هوای قوی هپا و اولپا پردازش میشوند تا ذرات ایجاد شده در محیط اتاق تمیز نیز از بین بروند. طراحی اتاق تمیز(clean room) کارکنان از دوش هوا که در اتاق مخصوصی در محل ورود به سالن تعبیه شده میگذرند و همواره از لباس های مخصوص و پوشیده مانند کلاه و ماسک و دستکش و روپوش و کفش ویژه و… استفاده میکنند. حتی وسایل کار و دستگاه های موجود در اتاق تمیز نیز به شکلی طراحی شدهاند تا کمترین تعداد ذرات معلق در هوا از نتیجه کارشان حاصل شود. قابل توجه است که اتاق تمیز محیط استریل نیست و الزاماً به دلیل تعداد کنترل شده ذرات معلق در هوای محیط، اتاق تمیز نامیده میشود. این ذرات توسط دستگاه شمارنده این ذرات قابل اندازه گیری هستند. طراحی اتاق تمیز(clean room) برخی اتاق های تمیز دارای فشار مثبت هوا هستند و در این موارد در صورت وجود هرگونه درز و شیار در محیط اتاق تمیز به هوای بیرون، هوا از محیط اتاق تمیز خارج میشود و با این فشار مثبت هوا، از ورود هوای بیرون از این شیارها به داخل اتاق پیشگیری صورت میگیرد. برخی اتاق تمیز(clean room) نیز به دستگاه های ویژه کنترل رطوبت هوا مجهز هستند که تلاش میکنند تا در موارد مورد نیاز رطوبت محیط را پایین نگه دارند. اتاق های تمیز رده پایین شاید نیازی به تمامی این موارد نداشته باشند و تنها با رعایت پوشش کارکنان و به ویژه کفشهای آنها و یا تعویض روپوش، فضای دلخواه را پدید آورند. اتاق تمیز بر اساس تعداد و حجم ذرات معلق در هر واحد از هوا در کلاسهای مختلف تقسیم بندی میشوند.قابل ذکر است که در یک اتاق معمولی (محیط خانه) در حدود یک میلیون ذره موجود است. طراحی اتاق تمیز(clean room) سیستم آمریکایی جدول استاندارد آمریکایی اتاق تمیز(clean room) Class حداکثر تعداد ذرات در هر فوت مکعب ISO کلاس برابری با سیستم ≥0.1 µm ≥0.2 µm ≥0.3 µm ≥0.5 µm ≥5 µm 1 35 7 3 1 ISO 3 10 350 75 30 10 ISO 4 100 750 300 100 ISO 5 1،000 1،000 7 ISO 6 10،000 10،000 70 ISO 7 100،000 100،000 700 ISO 8 سیستم بینالمللی ISO سیستم استاندارد اتاق تمیز ISO Class حداکثر تعداد ذرات در هر متر مکعب FED STD 209E کلاس برابری با سیستم آمریکایی ≥0.1 µm ≥0.2 µm ≥0.3 µm ≥0.5 µm ≥1 µm ≥5 µm ISO 1 10 2 ISO 2 100 24 10 4 ISO 3 1،000 237 102 35 8 Class 1 ISO 4 10،000 2،370 1،020 352 83 Class 10 ISO 5 100،000 23،700 10،200 3،520 832 29 Class 100 ISO 6 1،000،000 237،000 102،000 35،200 8،320 293 Class 1000 ISO 7 352،000 83،200 2،930 Class 10،000 ISO 8 3،520،000 832،000 29،300 Class 100،000 ISO 9 35،200،000 8،320،000 293،000 طراحی اتاق تمیز(clean room) clean room 6 اتاق تمیز در ایران اتاق تمیز در ایران در صنایع داروسازی،صنایع خودروئی، کامپیوتر، صنایع فضائی، صنایع غذائی، صنایع اپتیک، ساخت دی وی دی و الکترونیک و بسیاری صنایع دیگر کاربرد دارد. طراحی اتاق تمیز(clean room) تعریف آلودگی و انواع آن آلودگي چيست : مردم اغلب ذرات، خاك، چرك يا بعضي اثرات شيميائي را بعنوان آلودگي در نظر ميگيرند اما بر اساس تعريف موسسه علوم و فن آوري محيط زيست Institute of Environmental Sciences and Technology IEST آلودگي ها عبارت است از : هر ماده خارجي يا انرژي كه داراي اثر معين بر روي محصول يا پروسه باشد را گویند. 1-ذرات يا مايعات معلق در هوا 2-آلودگي مولكول معلق در هوا يا حالت گازي 3-شارژ يا دشارژ الكترواستاتيكي 4-تداخلات الكترومغناطيسي 5-نوسانات در اختلاف فشار فضاهاي تميز 6-نوسانات در دما و رطوبت نسبي اتاق تمیز(clean room) 7-ارتعاشات 8-ذرات موجود در سطوح 9-تغييرات در تعويض هوا طراحی اتاق تمیز(clean room) خدماتی که گروه مهندسین موفق در طول یک پروژه ارائه میدهند به شرح زیر است : 1.بازدید از محل پروژه ، جمع آوری اطلاعات فرآیندی اتاق تمیز ( cleanroom ) مورد نظر 2.تعیین نوع کلاس بندی اتاق تمیز ( cleanroom ) متناسب با فرآیند . 3.طراحی و تهیه نقشه های معماری ، تاسیسات برقی و تاسیسات مکانیکی مورد تایید سازمان و مطابق با استاندارد های بین المللی مرتبط با فرآیند 4. دریافت تاییدیه از سازمان ذیصلاح ، تهیه نقشه های سه بعدی اجرایی و برآورد هزینه اجرای پروژه . 5.استعلام متریال و تجهیزات مورد نیاز و ارایه به کارفرما برای تصمیم گیری 6.ارایه برنامه زمانی اجرای پروژه 7.اجرای پروژه توسط کادر متخصص و مجرب با بالاترین کیفیت 8.معتبرسای و دریافت تاییدیه اجرا از سازمان ذیصلاح
طراحی سیستم هوارسان و سازه های کلین روم